Neredeyse hayatınızın her alanında olan oyunun önemi nedir? Bebekliğinizden erişkinliğinize hatta erişkinliğinizin sonrasında da oyun hayatınızın içinde. Özellikle internetin gelişimi ile bilgisayar oyunları ve konsol oyunları çok popüler oldu.
Bundan 40 yıl öncesinde atariler, 20 yıl öncesinde konsol oyunları vardı; ondan önce çocuklara oyuncak alınıyordu. Her dönemde oyunlar günlük hayatınızın içindeydi. Yüzyıllar önce de masa oyunları, antik zamanlarda taşla oynanan oyunlar… Oyun insanlar için her zaman büyük bir dopamin kaynağı olmuştur.
Oyun Nedir ve Nasıl Oynanır
Kelime anlamı olarak hoş vakit geçirmek için yapılan, genellikle belirli kuralları olan eğlence. Kumardan bilye oyunlarına kadar bütün bu aktiviteler oyundur. Mesela günlük hayatta kullandığınız bir yöntem aslında bir oyun olabilir; iki kilo verirsem kendime bu elbiseyi alacağım diye niyetlenmeniz aslında bir oyunlaştırma, böylece kendinize bir oyun yaratıyorsunuz.
Oyunu sadece çocukların oynadığını düşünmek yanlıştır. Neredeyse herkes oyun oynuyor ama herkes aynı tip oyunları oynamıyor. Oyun; bir oyalanma aracıdır, oyun içerisinde zamanı kaybederiz.
Yarışmalardan dramaya, spordan sinemaya yaptığınız birçok şey oyundur. Bu şekilde baktığımızda oyunun önemi yadsınamaz. Oyunun çocuğun bilişsel gelişim döneminde önemli bir yeri var, gelin oyunun çocuk eğitimi açısından önemine bakalım.
Oyunun Önemi ve Çocuğa Faydaları
Oyunların faydalarını az çok öğrenmiş olduk, şimdi oyun oynamanın çocuğun gelişim sürecine faydalarına detaylıca bakalım. Oyun oynamak çocuklara oldukça faydalı ama nedir bu fayda?
- Oyun oynamak hayal gücünüzü geliştirir.
- Oyun yoluyla çocuklar sosyalleşir.
- Oyun oynamak gerçek hayatın kurallarını da anlamanıza yardımcı olabilir.
- Küçük yaşta oynanan birçok oyun çocuk ve gençlerin bilişsel gelişimini destekler.
- Belirli kavramları öğrenmenize yardımcı olabilir, mesela Jenga gibi oyunlar çocukların ve yetişkinlerin denge kavramını algılamalarına yardım eder.
- Çocukken oynanan kutu oyunları, şans oyunları çocukların gözlem ve yorum yapma yeteneğini geliştirir.
- Strateji oyunları analitik bilişsel becerilerinizin oluşmasına ve gelişmesine yardım eder. Çocuğun zihinsel gelişimine katkıda bulunur.
- İş birliği yapmayı ve paylaşmayı öğrenmede güzel bir yöntemdir.
- Sorumluluk almayı öğrenmek için en eğlenceli araçtır.
- Özellikle rol yaparak oynanan oyunlar empati yapma ve sosyal rolleri algılama yeteneğini geliştirir.
- Neredeyse her türlü oyun problem çözme yeteneğini geliştirir.
Oyunun önemini özellikle bu gibi faydalarını fark ettiğimizde algılayabiliriz. Peki çocukların gelişiminde en önemli oyunlar nelerdir?
Çocuk Gelişiminde Oyun ve Önemli Oyunlar
Oyunun önemini detaylı öğrendik lakin hangi oyunlar hangi faydayı sağlar? Hangi oyunlar hangi yaş grubuna yöneliktir? Çocukların kendilerini en özgür hissettikleri oyunlar hangileri gelin bakalım.
- Özellikle 2-7 yaş arasında fiziksel oyunlar çok önemlidir. Tam olarak bu yaşlarda çocuklar bedensel uzuvlarını geliştirmek aynı zamanda enerjilerini atabilmek için çokça hareket etmeye ihtiyaç duyarlar.
- Çocuklarda en çok hareket ihtiyacının olduğu yaş grubu 2-7 yaş grubudur. Mesela yakar top gibi çocukların sokakta arkadaşlarıyla oynayabileceği oyunlar, bu yaş grubunda çok kıymetli bir yere sahiptir. Çocukları spora gönderebilir, boş vakitlerinde bahçede veya sokakta arkadaşlarıyla oynamaya teşvik edebilirsiniz böylece motor becerileri gelişecektir.
- Oyun sırasında rol yapılan kıyafet değiştirilen oyunlar önemlidir. Daha önce de dediğimiz gibi çocukların, sosyal rolleri anlamasına ve kendini ifade etme yeteneği kazanmasına yardımcı olur. Bu tip oyunlar fiziksel aktivite ve bilişsel aktiviteyi aynı anda gerektirdiği için her anlamda stres atmaya yardımcı olur.
- Üstünüzü başınızı dağıtın, gerçekten yapın. Kumla, çamurla, bol su ile oyunlar oynayın. Çocukların hatta yetişkinlerin enerjilerini atmaları için birebirdir.
- Su savaşı, kumdan kaleler yapmak, çamura şekil vermek sanatsal becerileri geliştirir, strateji oluşturmaya yardım eder.
Çocuğun oyununu bölmeyin, güzel bir oyun alanına sahip olan çocuk kendi bilişsel ve fiziksel becerilerini geliştirmek için bolca şans elde edecektir. Bu sayede çocuklar sağlıklı bir gelişim gösterebilir.
Anne ve Babaların Görevi
Peki anne babaların işi çocukların oyun oynamasına müsaade etmekten mi ibaret? Elbetteki, hayır. Anne ve babaların da çocukların oyunlarına katkı sağlaması gerekiyor, peki bunu nasıl yapacaklar? Oyunun önemini öğrendik, peki bu bildiklerimizle neler yapabiliriz?
- Öncelikle mutlaka onlarla oynayabileceğiniz oyunları oynamaya çalışın, beraber oynayabileceğiniz oyunlar bulun veya sizi davet ettikleri oyunları katılın. Onlara katılmanız çocuğun gelişimini oldukça destekleyecektir.
- Çocukların hayal güçlerinin gelişmesi için rahat ve özgür bir oyun alanı oluşturun.
- Çocukların oyununa katılın ama çocuğun oyununu yönetmeyin. Kendilerini ifade etmelerine müsaade edin.
- Çocukların sadece evde değil aynı zamanda dışarıda da oyun alanlarının olmasına dikkat edin.
- Oyun içerisinde kendi oyununuzu oluşturmayın, onun oyununa uyumlanın. Böylece gelişim döneminde olan çocuk hayal gücünü geliştirmek için konforlu bir alan bulabilecektir.
- Oyun sırasında sabırlı bu olunmalıdır. Çocukların kendilerini strese sokmamaları için onlara sabırla yaklaşmak kıymetlidir.
- Çocukların yaş grubuna göre oyunlar seçmek önemlidir. Onların özgüvenlerini kırmamak adına yaş grubunun üstündeki oyunlardan oldukça uzak durulmalı, kendilerini kanıtlayabilecekleri oyunlar seçilmelidir.
- Çocukların oyunlarını bozmamak önemlidir, bazen de sadece oturup uzaktan onları izlemek yeterli olacaktır. Tabi, bu çocuklara oyuncak verip onları yalnız bırakmak demek değil.
Çocuklara Oyuncak Seçimi
Ebeveynlerin en büyük dertlerinden biri olan oyuncak seçimi, sandığımızdan daha kolay bir iş. Birçok ailenin sadece çocukların isteklerine göre alışveriş yaptığını biliyoruz lakin çocuklara faydalı olacak oyuncaklara da yönelmek gerekiyor.
Biraz çocukların isteklerine göre biraz da araştırılıp yaşlarına göre oyuncak alınmalı. Sadece bu seçeneklerden birini yapmak sağlıklı olmayacaktır. Hem çocukların isteklerine uygun oyuncak hem de yaşlarına uygun oyuncaklar alınmalıdır.
Mesela kızınız bir peluş kedi istiyor, onu almamak çözüm değil. Oyuncağı alın ama aynı zamanda bir de yaşına uygun ve bilişsel gelişim sürecine yardımcı olacak bir oyuncak alın. Böylece hem çocuğun hevesini kırmayacak hem de gelişimine katkıda bulunabilirsiniz.
Bu yazımızda size oyunun öneminden ve faydalarından bahsettik. Aynı zamanda oyun oynamak nedir, çocuk gelişiminde oyun nedir? Gibi soruları cevapladık. Benzer içerikler için takipte kalmayı unutmayın!
