Çocuğum ilkokula hazır mı sorusunu soran veli sayısı okulların açılmasıyla arttı. Veliler çocuklarının eğitim-öğretim hayatına adapte olup olmayacaklarını merak ediyorlar. Bazı veliler çocuklarının okul hayatına daha kolay adapte olabilmeleri için okula 1 yıl geç yazdırabiliyorlar.
Bazı çocuklar diğer çocuklara göre daha hassas, içe kapanık, ebeveynlere bağlı olabiliyor veya motor becerileri ve gelişim süreçleri daha uzun sürebiliyor. Bu durumda da okul dönemine hazır olamayan çocuklar adaptasyonda zorluk yaşayabiliyor.
Çocukların okula hazır olduğunu gösteren pek çok ipucu bulunuyor. Fiziksel gelişimden bilişsel gelişime okul çağına hazır oluşta önemli yeri olan bu becerilerin okul öncesinde kazanılmış olması çok önemli.
Çocuklarda Gelişim Özellikleri
M.E.B’in 4+4+4 sistemine göre 69 ayını dolduran çocuklar okula başlıyor. Velilerin endişeleri ve çocuğum okula hazır mı soruları da bu noktada başlıyor.
Çocuğunuzun okul dönemine hazır olup olmadığını gösteren bazı unsurlar bulunuyor. M.E.B ilkokula başlayacak çocukların okul olgunluğuna gelip gelmediğini anlayabileceğiniz maddeleri listeledi. Çocuğum ilkokula hazır mı sorusunu soran veliler M.E.B’in sıraladığı maddelerden destek alabilir.
- Bilişsel Gelişim
Bilişsel gelişime ulaşmış çocuklar şu özellikleri gösterir;
1- Eşleştirme, gruplandırma ve sıralama yapabilir.
2- Nesneler ve görseller arasındaki farkları söyleyebilir.
3- Basit toplama ve çıkarma işlemlerini yapabilir.
4- Tahmin üretebilir.
5- Odaklanabilir.
6- Neden-sonuç ilişkisi kurabilir.
7- Nesneler ve görseller arasındaki benzerlikleri söyleyebilir.
8- Mantık yürütebilir.
9- Geometrik şekilleri tanır.
- Motor Gelişimi
İlkokul seviyesindeki motor gelişim becerileri aşağıdaki gibidir;
1- Engellerin üzerinden atlayabilir.
2- Dengede durabilir.
3- Topu tek eliyle yuvarlayabilir.
4- Takla atabilir.
5- Kalem tutabilir.
6- Anlamlı modeller çizebilir.
7- 1’den 5’e kadar sayıları yazabilir.
8- İp atlayabilir.
9- Çeşitli beden eğitimi hareketlerini yapabilir.
- Dilsel Gelişim
Dil gelişimi tamamlanmış bir çocuk aşağıdaki özellikleri yerine getirebilir:
1- Sesleri taklit edebilir.
2- Duyduğu sesler arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları ayırt edebilir.
3- Duygu ve düşüncelerini anlatır.
4- Kim, nerede, ne zaman, neden, nasıl sorularına cevap verebilir.
5- Akıcı şekilde konuşabilir.
6- Bir olayı anlatabilir.
7- Zarf, bağlaç ve edatları kullanır.
8- Yazıları algılar ve bir anlamı olduğunu bilir.
9- Dil gelişimini tamamlayıp sesleri doğru çıkarabilir.
- Sosyal ve Duygusal Gelişim
1- Duygularını ifade eder.
2- Kurallara uyar.
3- Arkadaşlık ilişkisi kurar.
4- Kendini tanıtabilir.
5- Duygularını kontrol edebilir.
6- Empati kurar.
Çocuğum ilkokula hazır mı sorusunu soran anne babalar şunu unutmamalı: Okuma yazmaya yeni başlayan çocuk ilk gün kendini gergin hissedebilir. Anne babayı özleyebilir. Birinci sınıf çocuklarında bu sıkça gözlemlenen bir durumdur. Çocuklar anne babalarından uzaklaşarak öğrenim süreleri boyunca öğretmenleri ve arkadaşlarıyla aynı atmosferi paylaşır.
Çocuğunun ilköğretime hazır olmadığını düşünen ebeveynler dilekçe hazırlayarak çocuklarını okul öncesi eğitim sınıflarına yazdırabiliyor.
Okul öncesi eğitim, çocukların okula hazır olması ve adaptasyon sürecinin kolay olmasını sağlıyor. İlkokul becerilerini yeterli olarak yerine getiremeyen çocukların okula başlaması öz güven zedeleyebilir ve kafa karıştırabilir.
Mental olarak karmaşa yaşayan öğrenciler, okuldan soğuyabilir, hırçınlaşabilir, stres belirtileri gösterip depresyon geçirebilir. Bu yüzden çocuğunuzu iyi gözlemlemeniz ve okul sürecine hazırlamanız gerekiyor.
Çocuğu Okul Dönemine Hazırlamanın Önemi
Çocuğum ilkokula hazır mı sorusunu soran anne ve babalar adaptasyon sürecine erkenden başlamalı. Çocuğun karakter ve benlik duygusunun gelişmesi adına okula adaptasyon çok önemlidir.
Gelecekteki tutumların ve alışkanlıkların şekillendiği ilkokul döneminde çocuklar arkadaşları ve öğretmenleriyle sorunsuz olarak iletişim kurabilmeli. Görevlerde rol alıp görevleri yerine getirebilmeli.
Uyumun devamlı olması hem öğrencinin hayatını etkiler hem de sınıf ortamına yansır. Sağlıklı bir sınıf ortamı için öğrencilerin birbiriyle ve öğretmenlerle kaynaşması gerekiyor.
Adaptasyon sağlanamazsa çocuğun psikolojisi olumsuz etkilenebilir.
Uyum Sürecinde Neler Yapılmalı
Çocuğun okula adapte olabilmesi için ev ortamında yapılması gerekenler bulunuyor.
1- Çocuğa görevler vermek
Ev ortamında çocuğun yapabileceği düzeyde görevler verilmelidir. Aksi takdirde sınıf ortamında zorlanacak ve çabuk sıkılacaktır. Görevlerini yerine getirmek istemeyen çocuk sınıf ortamından soğur ve sorumluluk almak istemez.
Ev ortamında belli kuralların ve düzenin olması da çocuğun okul kurallarına alışmasında yardımcı olarak okul düzenini sağlamasına yarar. Bu yüzden evde düzenin sağlanması için belli kuralların konması ve kurallara uyulması önemlidir.
Çocuğum ilkokula hazır mı sorusunu soran veliler çocuklarına ev içinde ufak görevler vererek sorumluluk duygularının gelişmesine katkıda bulunabilir.
2- Aile İlişkileri
Aileye bağımlı olan çocukların okula uyum süreçleri daha zor oluyor. Eğer çocuk aile dışında farklı çevreyle iletişim kurup sosyal çevre edinmezse öz güven seviyesi düşer. Bu yüzden de ailesi yanında yokken bir şeyler yapmak istemez, aktivitelere dikkatini veremeyebilir. Bu da çocuğun okulda güvensiz hissetmesine neden olabilir.
Anne veya babaya bağımlı olan çocuk ilk defa ailesinden bu kadar uzun süre kalabalık bir ortamda yalnız ve terk edilmiş hissedebilir. Tüm gün boyunca anne- babanın kendini okuldan almasını bekleyebilir. Ders çalışmayı reddedebilir ve yalnız hissettiği zaman ağlayabilir.
Aileye bağımlılık ilkokulda adaptasyon sürecinde hem ebeveynler için hem de çocuklar için çok zorlayıcı olmakta.
Bu problemin gözlemlenmesi için okul öncesinde çocuğa sosyalleşebileceği alanlar sunulmalı ve tek başına akranlarıyla oynaması sağlanmalı. Çocukların öz güven gelişimi ve benliğin oluşması iletişime geçmesi ve çeşitli görevlerde rol alabileceği aktivitelere katılması gerekiyor.
Çocuğum ilkokula hazır mı diye merak eden veliler, aileye bağımlılığı olan çocuklarla okul başlamadan önce onların anlayabileceği seviyede okula gittikleri zaman onları bırakmadıklarını, okulun ne olduğu, okulda neler yapıldığı anlatmalı. Bu noktada çocuğun duygu ve düşüncelerini anlamak çok önemli.
3- Oryantasyon
Bazı okullarda ilkokula yeni başlayacak öğrenciler için oryantasyon grupları oluşturuluyor ve çocukların okula alışması sağlanıyor. Bu oryantasyon sürecinde eğlenceli aktivitelerle çocukların okulu sevmesi kolaylaşıyor.
Veliler çocuklarını oryantasyon gruplarına dahil ederek yavaş yavaş kaynaşma sürecini başlatabilir.
Anne babalar çocuklarıyla okul dönemi başlamadan önce okulu ziyaret edebilir. Çocuğun eğitim göreceği okulu ve sınıfı önceden görmesi okulun ilk günündeki gerginliği alır, tanıdıklık hissi yaratır.
4- Engellerin Kaldırılması
Çocuklardaki fiziksel, bilişsel veya psikolojik sorunlar bazen kendini hemen göstermeyebilir. Bu yüzden aktiviteler ve çalışmalar esnasında çocuklar muhakkak gözlemlenmeli. Çocuğunuzun ilkokul dönemine hazır olmadığını düşündüğünüz problemleri gidermeye çalışın.
Herhangi bir görme, işitme, algılama problemi olup olmadığını gözlemleyerek hem erken teşhis etmiş olursunuz hem de eğitim hayatında zorluk çıkarabilecek problemlere çözüm getirmiş olursunuz. Çocuğum ilkokula hazır mı sorusunun yanıtını çocuğunuzu eğitim hayatında zorlayacak bir problem olup olmamasına göre değerlendirebilirsiniz.
Fiziksel, bilişsel veya psikolojik sorunlar yaşayan çocuklar ilkokula alışma sürecinde zorluk yaşıyor ve okuldan uzaklaşma davranışları sergileyebiliyor.
Bu durumlarda okul başlamadan uzman desteği almak önem kazanıyor.
Eğer çocuğunuzun okul dönemine hazır olmadığını düşünüyorsanız bir uzmandan destek alabilirsiniz veya dilekçe yazarak ilkokul yerine okul öncesi eğitim almasını sağlayabilirsiniz.
Gökkuşağı Koleji hakkında detaylı bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.